Tünelcilikte 16 yıl….
Tünel nedir? Nasıl yapılır? Neden Yapılır? Sorulara cevap vermek oldukça zor olsada, zamanla yazılacaklar bu soruları cevaplar.
Merhaba;
Tünelde ilerlemenin yolu ayna düzlemi proje dogrultusu ve kesiti boyunca yapılan mekanik kazıdan bahsetmeye çalışacağım.
Tünelde kazı yapılan ve ilerlemenin yapıldığı yere “Ayna” denir. bu bağlamda ilerlemeler ayna kazısı ile sağlanır diyebiliriz. Peki ne var ayna kazısında?
Öncelikle belirtmek isterim ki bu yazıyı yazmak için çok fazla araştırma yaptım. Tabiki bunca araştırma sonucunda oldukça yararlı bilgilere ulaştım. Bu bilgileri elimden geldiğince aktarmaya çalışacağım..
Yeraltına açılan boşluklarda bozulmaya olan eğilim, tüneli çevreleyen zemindeki deformasyonların oluşma ihtimalini artırır. Ve bu deformasyonların istenmeyen oturmalar, gevşemelere, kaya mukavemetinin azalmasına neden olmayacak kadar küçük olması gerekir.
Tünel mühendisliğinde proje çalışmaları üç aşamalı olarak gerçekleştirilmektedir. Bunlardan ilki sahada gerçekleştirilecek çalışmalar olup, doğru ve uygulanabilir bir projenin hazırlanabilmesi için gerekli verilerin sağlanmasına yöneliktir. İkinci aşama çalışmalar laboratuarda deneysel araştırmalar olup, buradan sağlanacak olan verilen yorumlanması, sahada yapılmış olan gözlemlerle ilişkilendirilmesi, tasarımın ekonomik olması için önemlidir. Son aşama çalışmalar ofis çalışmaları olup; bu aşamada elde edilen tüm veriler bir araya getirilmekte, yorumlanmakta, hesaplamalar ile doğrulanmakta ve proje çizimleri-raporları hazırlanarak sunulabilir hale getirilmektedir.
Yapıların deprem güvenlikleri, esas olarak; taşıyıcı sistemlerinin konfi-gürasyonuna, malzemesine ve bulundukları zemin koşullarına bağlıdır. Bunlardan ilk iki paramet-re, deprem hareketinin oluşturduğu enerjiyi sönümlemede etkili olur-ken, üçüncü parametreye ise bu enerjinin kaynağı gözüyle bakmak mümkündür. Depreme dayanıklı yapı tasarımına, mekanikten bilinen, enerjinin korunumu gözüyle bakılırsa, iyi tasarlanmış bir yapı için (1) eşitliği yazılabilir.
Betonu oluşturan hammaddeler agrega ( ince ve kaba ), su, çimento, kimyasal ve m ineral katkılardır.
Bileşen malzemeler, betonun dayanıklılığını olumsuz etkileyebilecek veya donatı korozyonuna sebep olabilecek miktarda zararlı madde içermemeli ve betonda kullanım amacına uygun olmalıdır.
Yapısal Jeoloji: Değişik türde fay, kıvrım, sil, dayk gibi jeolojik yapıların etkin olduğu dünya kabuğunun yapısını inceler, küçük ölçekli yapıların orijini, oluşumu, sınıflandırılması, yayılımı ve birbirleriyle olan ilişkilerle ilgilenir.
Mühendislik Jeolojisi Uygulaması
Bir baraj yerinde açılacak olan çevirme tünelinde yapılan sondajlarda gnays kesilmiştir. Tünel çapı 5 metre olarak planlanmıştır. Gnaysda RQD %80, tek eksenli basma dayanımı 125 MPa bulunmuştur. Süreksizlik çalışmalarına göre; orta derecede eklem seti sayısı 3, eklem duvarları sert, az ayrışmış, pürüzlü-düzensiz ve dalgalı olup eklemler arasındaki açıklık (ayrılma) 1.0 mm’den azdır.