Tünellerde Beton Öncesi Yüzey Temizliği

Geçici tahkimat olarak adlandırılan birinci imalatta, kazılar yapılır, iksalar kaldırılır, bulonlar çakılır ve kontak enjeksiyon yapılır. Bu işlemlerin ardından imalatların testleri gerçekleştirilip kalıcı tahkimat olan ikinci imalata geçilir.

*Tünel Yüzey Temizliği – Tunnel Face Clean*

Yüzey temizliği, shotcrete (püskürtme beton) ile kapatarak oluşturulan alanda herhangi bir yabancı malzemenin olmamasıdır ve alanın kesici uçlu malzemelerden arındırılmasıdır. Kalıcı tahkimat olan invert betonu ve kemer betonu imalatına başlanmadan önce, keçenin ve membranın serilmesiyle başlanacak imalat alanının temiz olmasına dikkat edilir.

Projede belirlenen kesit alanının tolere edilebilecek (1-5 cm) kadar fazlalığının olması olasıdır. Bu olası fazlalığın giderilmesi için yapılan imalat ‘kesit taraması’ olarak adlandırılır. Harita mühendislerinin referans noktaları alarak belirledikleri, kesit alanındaki fazlalıklar taranarak giderilir. Kesit taraması yapıldıktan sonra tamir harcıyla yüzey düzgünlüğü sağlanır. Yüzey temizliğinin ilk aşamasıdır.

*Kesit Taramasından Sonraki Yüzeyin Örtülmesi ve Pürüzsüzlendirilmesi*

Yüzey temizliğine aykırı hususları sıralayacak olursak, önceki imalatlardan kalmış olan bağ telleri, atılmış olan iş eldivenleri, bardaklar, poşet, membranı delmesi öngörülen sivri taşlar, donatı parçaları, çiviler ve daha fazlasının bulunması ve betonun sivri uçlu yüzeye sahip olmasıdır. Yüzeyde herhangi bir yabancı malzemenin olmaması, sivri uçlu beton yüzeyin bulunmaması gerekir. Kemer yüzey temizliğinde kontak enjeksiyon borularının kesilmesi, yanlarda bulunan zemin çivilerinin giderilmesiyle düzgün yüzey elde edilir. Saydığımız bu hususlar yüzey temizliğinin ikinci aşamasıdır.

Beton Yüzeyinin Temizliği ve Pürüzsüzlüğü

Kalıcı tahkimat olarak adlandırdığımız imalatın başlangıcında yüzey temizliğine dikkat edilmesinin sebebi, ilerleyen aşamalarda telafisi olmayacak hususlarla karşılaşmamaktır. Telafisi mümkün sorunlarla karşılaşılacaksa bile mühendisliğin temeli olan ‘güvenli tarafta kalarak uygun maliyet ile iş sürdürebilmek’ ilkesini esas alarak ikinci işçiliğe mahal vermemektir.

Membranı yabancı maddelerden, sivri uçlu yüzeyden korumak ve yüzeyde oluşacak basıncın eşit dağıtılmasını sağlamak için keçe kullanılır. Betonun dökülmesiyle, beton zemine baskı yapar ve keskin uçlu malzemeler mevcutsa, önce keçeyi daha sonra membranı deler. Kullanılan keçe, membranın delinmesinin ve aşırı sürtünmeden oluşacak deformasyonun önüne geçer. Keçe, membranı koruma görevini üstlensede, emniyetli tarafta kalmak için yüzey temizliğine ihtiyaç duyulur.